Vrouwen worden progressiever, mannen conservatiever.

De 22-jarige influencer en ondernemer Mees Wijnants (81.700 volgers op Instagram) heeft een klassiek man-vrouwbeeld. “De man moet beschermen, zorgen voor een vrouw en kinderen, geld verdienen. De rol van de vrouw is van het huis een thuis maken en liefde geven. Dat ligt in haar natuur. Dat zijn de natuurlijk rollen van man en vrouw gebaseerd op hun biologische verschillen.”

Wijnants is niet de enige jongeman met conservatieve denkbeelden, blijkt uit een analyse van de Financial Times. De Britse krant bestudeerde politieke voorkeuren van Gen-Z (de generatie die grofweg tussen 1995 en 2013 is geboren), uit elk land en elk continent. Wat blijkt: wereldwijd is er sprake van een ideologische kloof tussen mannen en vrouwen van tussen de 18 en 29 jaar oud.

De meiden worden progressiever en de jongens conservatiever. Dat is op zijn zachtst gezegd opvallend, zeggen onderzoekers. Meestal heeft elke generatie de neiging om zich als één geheel te gedragen als het gaat over ideologie. Leeftijdsgenoten delen namelijk dezelfde vormende ervaringen, bereiken tegelijkertijd grote mijlpalen van het leven en begeven zich in dezelfde omgevingen.

*

Het onderzoek van de FT laat een internationale trend zien, waarbij de jongere mannen van Generatie Z conservatiever worden, en jongere vrouwen juist progressiever. Dit fenomeen deed zich niet voor bij eerdere generaties, waarin er nauwelijks politieke verschillen tussen mannen en vrouwen bestonden

Ook in Nederland lijken jonge mannen conservatiever te denken dan hun vrouwelijke leeftijdgenoten, zien deskundigen. De vraag is hoe het mogelijk is dat mensen die naar dezelfde universiteit gaan, naast elkaar in de klas zitten, of een werkplek delen, zulke verschillende meningen hebben.

Jongens en meiden zitten in een andere online fuik

Het komt mede door de invloed van sociale media, zegt mediapedagoog Jacqueline Kleijer. Ze geeft vaak les over (online) seksualiteit, identiteit en beïnvloeding aan middelbare schoolklassen. Jongens en meiden zitten in een andere ‘fuik’, legt ze uit. Jonge meisjes leren bijvoorbeeld over body positivity. Als ze op een filmpje klikken dat daarover gaat, krijgen ze automatisch content die daarop aansluit. 

Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont zegt dat jongeren op zoek zijn naar voorbeelden. Bas Zwiers van Stichting Emancipator vertelt dat mannen minder naar voetballers of popsterren kijken maar meer naar influencers. “Jongens hebben het zwaar”, voegt Kleijer toe. “Overal vallen mannen van hun voetstuk. Trainers. Acteurs. Presentatoren. Mensen tegen wie ze opkijken. Wie is er nog een goed rolmodel?”

 Jongens leren nog altijd dat ze hun kwetsbaarheid niet mogen laten zien, zegt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. ´”Terwijl ze net zo onzeker zijn als de rest.” Dat wordt onderbouwd door cijfers, voegt Kleijer toe. “Jongens, hebben steeds meer last van depressie, slaapproblemen en andere psychische klachten, blijkt uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek.”

Herschrijven van sociale contracten

Vrouwen zijn al drie generaties lang bezig met het herschrijven van het sociale contract, zegt Pont. Ze krijgen er steeds meer rechten bij. “Je zou kunnen zeggen dat de jongens in de rouw zijn. Ze verliezen hun gratis identiteit, maar er staat geen nieuw model voor ze klaar. Dus vallen ze terug op het oude.”

De ontwikkelingspsycholoog denkt ook dat er sprake is van een ‘circulaire causaliteit’: doordat jonge mannen steeds conservatiever worden, grijpen meisjes sneller naar feministische idealen, die er dan voor zorgen dat mannen extremer worden in hun angst en woede. “It takes two to tango”, zegt ook Kleijer. “Als jongens steeds horen dat ze niets mogen zeggen omdat ze een man zijn, gaan ze echt niet opeens emanciperen.”

“Vaak zie je dat jongeren naarmate ze ouder worden ook minder extreem denken”, legt ontwikkelingspsycholoog Pont uit. Tegelijkertijd vindt hij dat er een opdracht ligt voor de samenleving: er moet een nieuw verhaal komen voor jongens. Eentje waardoor ze mee kunnen gaan in de emancipatiedans zonder hun eigen identiteit te verliezen.