Laat de Tesla’s van Elon Musk wegroesten

Hoog tijd om niet meer de autofabriek van Elon Musk te spekken, schrijft Johan Copier, analist en publicist.

Johan Copier Trouw 20 januari 2025

Elon Musk werd afgeschilderd als een topondernemer met visie en durf, een wereldverbeteraar die elektrisch rijden op de kaart heeft gezet en zelfs als een heuse visionair. Als ‘we’ de planeet aarde geheel verkloot hebben, vluchten we naar een kolonie op Mars.

Zijn vermogen is groter dan het bruto nationaal product van Denemarken. Hij is de dominante marktspeler bij elektrische auto’s, satellieten, raketten en alleenheerser bij medium X. Dat zakelijk succes bestendigt hij door een monopoliepositie te veroveren. Zijn routekaart: het kopen van politieke invloed. Met succes: hij is de nummer een onder de Trumptoeteraars, heeft macht zonder verantwoordelijkheid.

Hij ziet zichzelf als de grote verbouwer. En zoals dat bij verbouwers gaat, wil hij geen beperkingen van de een of andere suffe overheid. Hij heeft een grote hekel aan regeltjes die hem dwarsbomen bij het ontwikkelen van onbemenste robottaxi’s en het implanteren van hersenchips.

Hij is fervent tegenstander van subsidies voor elektrische auto’s, want die bezorgen hem nieuwe concurrenten. Hij is liefhebber van hoge importtarieven voor auto’s uit Korea en China. De markt dient natuurlijk alleen vrij te zijn als het in zijn belang is.

Donald Trump doet er langer over de bromance, de vriendschap tussen de twee heren, te omarmen. Dat zal de leeftijd zijn, maar wellicht speelt hierbij ook een rol dat de mensen uit zijn achterban verslaafd zijn aan fossiele brandstoffen en liever luisteren naar het sonore monkelen van de eigen V8-motoren dan naar hun partners.

Desondanks trok hij zijn uitspraak in dat ‘fans van een elektrische auto moeten rotten in de hel’. Met innovator Musk is Trump niet enkel een oude man met een hang naar het verleden; hij heeft nu een ‘echte’ visionair aan boord.

Musk is uit op ophef en verstoring

Musk heeft ‘een strijdbare relatie met de wereld’: hij is uit op ophef, kabaal en verstoring van de gevestigde orde, of het nu de auto-industrie, de ruimtevaart of de democratie betreft. Zijn medium X heeft hij gezuiverd van pottenkijkers (exit raad van bestuur) en van talloze medewerkers die ervoor zorgden dat haatberichten en desinformatie tijdig verwijderd werden.

Sindsdien is X een woekerplaats voor samenzweringstheorieën, desinformatie en propaganda voor radicaal-rechts – zelfs voor eugenetica. Net als de nazi’s is Musk daar een fan van. Hij legt een oorzakelijk verband tussen rijkdom en intelligentie; als rijkste persoon heeft hij superieure genen, zijn kinderen – de teller staat op twaalf – zullen dus beter in staat zijn om de problemen op te lossen. Zijn credo: rijkaards aller landen, plant u voort!

Het zijn sombere tijden. Maar moeten we bij de pakken neerzitten? Beatrice de Graaf pleit er in haar recente Huizinga-lezing voor onze verantwoordelijkheid te nemen.

Zij grijpt daarbij terug op gedachten van Augustinus. Wanneer diens parochianen destijds weer eens gingen klagen zei hij: “Ja het zijn moeilijke tijden. Maar net zoals goed en kwaad ook in onszelf zitten, geldt dat ook voor de tijd waarin we leven. Wij zijn niet enkel slachtoffer, wij zijn de tijden. Als wij ons inzetten voor het goede, dan kunnen we er iets aan doen om de tijden te verbeteren.”

Het is de hoogste tijd om de oproep van Augustinus te volgen door de ongebreidelde macht van Elon Musk een halt toe te roepen met een massale koopstaking. De eerste tekenen van Musk-schaamte zijn zichtbaar: ABP belegt niet langer in Tesla. Nu is het aan ons om niet langer auto’s van Elon Musk te kopen, onze baas te vragen zijn merk te schrappen van de lijst leasebakken en leasebedrijven ervan te overtuigen dat er uitstekende alternatieven zijn.