Kleur en taal

Volgens de hoofdredacteur van Trouw heeft ‘blank’ onaangename connotaties. Zo drukt het woord ‘de vermeende superioriteit van het witte ras uit’. Daarbij hebben ‘rechts-extremistische kringen zich het woord toegeëigend’.

De hoofdredactie besloot daarom dat ‘wit’ voortaan verkozen zou worden boven ‘blank’ om mensen met een lichtroze huidskleur te beschrijven. Dat was al een tijdje de norm; het woord ‘blank’ was dan ook volgens de hoofdredactie reeds ‘in onbruik geraakt’.

Trouw staat echter niet alleen in de keuze voor het woord ‘wit’. Ook zender RTL, persdienst ANP, de kranten AD, de Volkskrant en recentelijk Het Financieele Dagblad geven aan dat woord de voorkeur.

De NOS gebruikt blank al niet meer sinds 2018, na advies van de taalcommissie van de NPO. NRC laat de keuze aan redacteuren, al signaleert de krant dat ‘wit’ veel vaker gebruikt wordt. Alleen De Telegraaf houdt vast aan het woord blank, omdat de krant afstand neemt van “de radicale en raciale agenda van de identiteitspolitiek”.

Geen officiële overheidsrichtlijnen

Bij de overheid bestaan geen officiële richtlijnen over woordgebruik, zegt een woordvoerder van het ministerie van Algemene Zaken. De premier, maar ook andere bewindslieden en ambtenaren, moeten zelf besluiten wat voor woorden ze in dit soort situaties gebruiken.

“Taal is aan verandering onderhevig. Die veranderingen gaan geleidelijk.” 

Discussie binnen de dermatologie

In andere sectoren zijn woorden voor huidskleur wel een expliciet gespreksonderwerp. Binnen de dermatologie bijvoorbeeld. Daar is zeker sprake van een ‘ferme discussie’ over hoe je verschillende tinten huid aanduidt, zegt directeur Frans Meulenberg van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV). Die discussie is mede op gang gekomen omdat er nu meer dermatologen van kleur zijn dan vroeger. “Het leeft nu enorm.”

Praten over huidskleur is belangrijk in de dermatologie, bijvoorbeeld omdat sommige aandoeningen minder goed te zien zijn op een donkere huid, legt Meulenberg uit. Dat je voor kleur woorden gebruikt die voor iedereen acceptabel zijn, doet ertoe, vindt hij. “Medisch goede zorg moet aansluiten bij wat maatschappelijk leeft.”

Dermatologen werken met de zogenoemde schaal van Fitzpatrick, een schematische weergave van menselijke huidskleur. De schaal werd ontwikkeld in de jaren zeventig en telde eerst vier niveaus, waarbij één het lichtst was en vier het donkerst. Later kwamen daar nog twee categorieën bij.

Maar op die schaal is ook kritiek. Zo zou de schaal minder accuraat zijn als het om donkerder huidtypes gaat. In het Amsterdam UMC wordt daarom onderzoek gedaan naar alternatieven voor de Fitzpatrick-schaal.

Bepaling van het huidtype volgens de Fitzpatrick classificatie De Fitzpatrick Classificatie kent 6 huidtypes.

Neutrale signalementen

Ook de politie heeft een stijlboek. “Het woord ‘blank’ zullen we niet meer gebruiken”, zegt de woordvoerder.

Een aantal jaar geleden verscheen ook een ‘handvat’ over hoe een signalement nauwkeurig maar neutraal kan worden omschreven. Als het nodig is om huidskleur te omschrijven, wordt nu vooral ‘licht’, ‘licht getint’, ‘getint’ of ‘donker getint’ gebruikt.