Politieonderzoek naar vervuilde grond uit Philips Stadion legt jarenlang gemiste afvalstroom bloot
Duizenden tonnen grond vol microplastics afkomstig van hybride sportvelden zijn decennialang in Nederland afgevoerd en hergebruikt zonder goede controle. Dat kwam aan het licht toen drieduizend kilo kunststofvezeltjes uit het hoofdveld van PSV op de akker van een boer in Nuenen werd gevonden. Het lijkt het topje van de ijsberg.
AD Wout van Arensbergen 08-02-25
De omvang van het probleem en mogelijke milieuschade zijn nog onduidelijk, blijkt uit een landelijk onderzoek van de milieupolitie, dat het ED heeft ingezien. Op dit moment liggen er zeker zestig tot negentig van dit soort velden in Nederland, maar dat zijn er volgens de politie ‘aanzienlijk meer geweest’. Het probleem lijkt mede veroorzaakt door vage regelgeving
De 28 omgevingsdiensten in het land hadden deze afvalstroom door onduidelijke wetgeving tot voor kort niet in de gaten, bevestigt koepelorganisatie Omgevingsdienst NL in een schriftelijke reactie. ‘Het is dus mogelijk dat dit type grond ongezien afgevoerd en hergebruikt is’.
Hybride sportvelden zijn natuurlijke grasmatten die zijn verstevigd door fijne kunststofvezels tussen de wortels te verwerken of in de bodem te naaien. Dat vergroot de belastbaarheid. Volgens Branchevereniging Sport- en Cultuurtechniek (BSNC) liggen de velden verspreid over heel Nederland en spelen de meeste profclubs erop, onder meer PSV, Ajax, AZ en FC Utrecht. Na een veldrenovatie zijn de vezels erg moeilijk uit de afgegraven grond te zeven, maar grondige controle daarop ontbreekt tot nu toe.
Wetenschappers onderzoeken de effecten van de microplastics – minuscule plasticdeeltjes die ontstaan wanneer de kunststofvezels afbreken – op de gezondheid van de mens. De deeltjes kunnen onder meer via voeding in ons lichaam komen. Onderzoekers maken zich steeds meer zorgen over de gevolgen ervan.
Regels onduidelijk door vage term
De omgevingsdiensten en milieupolitie doen nu onderzoek en brengen de aard, omvang en schade in kaart. ‘Met de resultaten kunnen we aanbevelingen doen om adequaat op deze nieuwe ontwikkeling in te spelen’, aldus Omgevingsdienst NL.
Het probleem van de gemiste afvalstroom wordt deels veroorzaakt door te vage regels, constateert de milieupolitie in het onderzoeksrapport. In de wetgeving staat dat bodemvreemde stoffen ‘sporadisch’ in afgegraven grond mogen voorkomen, maar daar is geen percentage aan gekoppeld.
Het is dus volledig onduidelijk hoeveel kunststof binnen de regels precies is toegestaan. Omgevingsdiensten controleren grondwerkzaamheden van meer dan 25 kubieke meter, maar doen meldingen van dit soort – tot voor kort – ‘onverdachte grond’ administratief af.
In de branche zelf rekent men uit praktische overwegingen met één procent van het gewicht van de grond. In de casus met de PSV-grond, waardoor de blinde vlek werd ontdekt, leverde dat al genoeg volume aan vezeltjes op om de grond van een hele akker volledig te vervuilen.
PSV-grond
Het probleem kwam aan het licht nadat de omgevingsdienst een tip kreeg over 1500 kubieke meter vervuilde grond uit het Philips Stadion van PSV. Na een veldrenovatie belandde die grond met 3000 kilo kunststofvezels in juli 2023 op de akker van een Nuenense boer, waarop vee graasde, direct aan de Dommel.
Het Openbaar Ministerie beslist binnenkort of de boer van wie de akker in Nuenen is, twee aannemers en het adviesbureau dat de grondkeuring deed, worden vervolgd. Die haalden mogelijk financieel voordeel uit het niet zeven van de grond. Dat is een arbeidsintensief en duur proces. De Nuenense boer heeft met behulp van een van de aannemers de grond inmiddels afgegraven en laten opschonen.